നവോത്ഥാനത്തിന്റെ ചരിത്രത്തെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോള് സ്വാഭാവികമായും എന്താണ് നവോത്ഥാനം എന്ന് നാം മനസ്സിലാക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. നവോത്ഥാനം ഒരിടത്ത് തുടങ്ങി മറ്റൊരുടത്ത് അവസാനിക്കുന്ന ഒന്നല്ല. മറിച്ച് അതൊരു തുടര് പ്രക്രിയ ആണ്. കാലത്തിന്റെ ചുവരെഴുത്തുകള് വായിച്ചുകൊണ്ടും ആശയാദര്ശ അടിത്തറയില് ഉറച്ച് നിന്ന് കൊണ്ടും ജീവിതത്തെ നവീകരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുക എന്ന അനസ്യൂത പ്രക്രിയയെ നവോത്ഥാന പരിശ്രമം എന്ന് പറയാം.
ഇമാം സുയൂഥി തന്റെ അന്ജാമിഉസ്വഗീര് എന്ന ഗ്രന്ഥത്തില് ഇപ്രകാരം പറയുകയുണ്ടായി “ മത പരിഷ്ക്കരണം (തജ്ദീദ്) കൊണ്ട് അര്ഥമാക്കുന്നത് അതിന്റെ സന്മാര്ഗത്തെ പ്രകാശിപ്പിക്കുകയും അതിന്റെ യാഥാര്ത്ഥ്യത്തെയും അര്ഹതയെയും വെളിപെടുത്തലുമാണ്. അതു പോലെ മതവിശ്വാസികളെ ബാധിക്കുന്ന അത്യാചാരങ്ങളില് നിന്നും തീവ്രചിന്തകളില് നിന്നും അവരെ തടയുകയും അതിന്റെ സംസ്ഥാപനത്തില് വരുന്ന വീഴ്ച്ചകളെ...